Książka Janusza Tazbira już dość długo czekała na półce na swoją kolej. Zbieg wielu okoliczności nie tyle przypomniał mi o niej, co zmobilizował do napisania tej recenzji. Już na początku chciałbym jednak zaznaczyć, że Od sasa do lasa znajduje się dość wysoko na liście przykominkowych półkowników.

W listopadzie książka Janusza Tazbira otrzymała nagrodę Warszawskiej Premiery literackiej za książkę 2011 roku więc pisanie, że to świetna lektura byłoby olbrzymim niedomówieniem. Z drugiej strony nie wspomnieć o tej książce, to duże zaniedbanie.
Osobom, choćby minimalnie, zainteresowanym historią Polski profesora Tazbira nie trzeba przedstawiać. Od sasa do lasa to najnowsza książka, w której autor, w serii kilkudziesięciu artykułów dokonał bardzo ciekawie opisanej analizy źródeł. Autor podzielił całość na trzy części ze względu na tematykę, której dotyczą i muszę przyznać, że to pierwszy z tych zbiorów najbardziej przypadł mi do gustu.

Nosi on tytuł „Wśród falsyfikatów” i to właściwie mogłoby wyjaśnić wszystko. Tazbir przyjrzał się w nim rozmaitym pamfletom, apokryfom i palimpsestom i opisał ich rolę w tworzeniu historii. To może zabrzmieć ironicznie i może nieprawdopodobnie, ale to właśnie dokumenty – stworzone od początku jako fałsz, miały często wpływ na mniejsze i pozornie nieistotne wydarzenia, które jednak swobodnie mogły prowadzić do dużo poważniejszych konsekwencji. Jakość niektórych dokumentów była tak dobra, że „przejechali” się na nich, kronikarze, skrybowie, a nawet koronowani władcy. Nie będzie więc zaskoczeniem, że również sam autor przyznał się do błędnego rozpoznania jednego z tekstów, które opisywał.

Autor ma tę przyjazną umiejętność pisania o historii w sposób bardzo ciekawy. Dzięki temu czytelnik nie tylko poznaje nowe fakty, lecz także przez krótką chwilę daje się wciągnąć w niuanse „wielkiej i mniejszej” polityki. Niewykluczone, że już na etapie lektury odczujecie ochotę zająć jakieś stanowisko w konkretnej sprawie, choć wydawać się może, że jest ona już dawno stracona.

Postawcie sobie Od sasa do lasa na półce i prawie na pewno nie będzie się tam kurzył.

Wydawnictwo Iskry
ISBN: 978-83-244-0180-2

tę książkę dostaniesz w , oraz